Çocuk diş hekimliği olarak da bilinen pedodonti, doğumdan itibaren daimi dişlenme tamamlanana kadar geçen süreçte bebek, çocuk ve genç erişkinlerin ağız ve diş sağlığı ile ilgilenen diş hekimliğinin bir uzmanlık dalıdır.
Pedodonti’nin birinci amacı ortaya çıkmış problemleri tedavi etmekle birlikte, bu sorunların kaynağını bularak oluşmasını engelleyecek önlemleri almaktır. Bu amaçla uygulanan prosedürlere Koruyucu Diş Hekimliği denir.
Koruyucu diş hekimliği beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi, yanlış beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi, ağız ve diş temizliği konusunda eğitimlerin verilmesi, yerel flor ve fissür örtücü gibi dişlere uygulanabilen işlemler ve düzenli kontrolleri içerir.
Pedodonti, 0 ile 13 yaş grubu arasındaki çocukların daimi ve süt dişlerinin daha sağlıklı olarak korunmasını sağlayan, travma veya çürük gibi etmenlerin dişlerde oluşturduğu sorunların giderilmesini sağlayan anabilim dalıdır.
Pedodonti, çocukların bebeklik dönemlerinden itibaren ağız ve diş sağlığını korumak amacı ile ortaya çıkan bir bilim dalıdır. Bunun yanı sıra yüz ve çene bölgesinin gelişimi de Pedodonti uzmanları tarafından takip edilmektedir. Diş hekimleri tarafından tedavi edilen bu durumlar sayesinde çocuklar daha sağlıklı ve güçlü diş yapısı ile hayatlarına devam ederler.
Pedodonti, Latince kökenli bir kelimedir. Türkçemizde çocuk dişleri anlamına gelen Pedodonti, çocukların süt ve daimi dişlerinin sağlıklı bir şekilde korunmasını sağlar.
Çocuklarda süt dişleri genellikle 6. Aydan itibaren sürmeye başlamaktadır. Toplamda süt dişleri 20 adettir. Toplamda 20 olan süt dişi çocuk 2,5 yaşına gelince tamamlanır. Süt dişleri daimi dişlere göre çürüklere ve aşınmaya karşı dirençsiz dişlerdir. Süt dişlerinin en önemli fonksiyonu çocukların yemek yemesini ve daha düzgün konuşmasını sağlamaktır.
Daimi dişler çocuk 6 yaşına geldiği zaman çıkmaya başlar. 12 yaşına kadar yenilenen bu dişler arasında hem süt dişleri hem de daimi dişler bulunmaktadır. Dişlerin karışık olduğu bu dönemde Pedodontiler tarafından dişler sıkı bir şekilde takip edilir.
Pedodonti hangi tedavileri uygular ;
Süt dişleri toplam 20 tanedir. Süt dişlerinin birinci görevi çocuğun beslenmesini sağlamaktır. Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır. Süt dişleri, kapladıkları alanı kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı diş için korumakta ve kalıcı diş sürerken ona rehberlik yapmaktadırlar. Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır. Çocuk diş hekimliğinin birinci amacı, dişsel sorunların oluşmasını engelleyecek önlemleri almak ve çocukları çürüksüz bir geleceğe yönlendirmektir. Bu amaçla uygulanan işlemlere Koruyucu Diş hekimliği Uygulamaları denir.
Flor, dişlerin çürümesini önleyen, dişlerin yapısını kuvvetlendiren bir elementtir. Dişler ilk sürdükleri zaman diş minesi tam olarak olgunlaşmadığından yeni sürmüş dişler genellikle çürüğe karşı daha dirençsiz ve çürük oluşumuna yatkındırlar. Flor, diş minesini kuvvetlendirerek dişi asit ataklarına karşı korur ve dolayısıyla diş çürüklerinin oluşmasını önlemeye yardımcı olur. Profesyonel yüzeyel flor uygulaması sadece diş hekimleri tarafından uygulanabilen koruyucu bir yöntemdir. Yüzeyel flor, 6 ayda bir diş hekimi tarafından uygulanmalıdır.
Diş çürüğü, diş üzerindeki bakterilerin besinleri fermente etmesi sonucu üretilen asitlerle, diş sert dokularının yıkımı ile başlayan bir hastalıktır. Özellikle erken çocukluk döneminde, uyku sırasında biberon içine ballı, şekerli ya da bisküvili süt gibi gıdaların konulup çocuğa verilmesi, emziğin şekerli gıdalara batırılması sonucu küçük yaştaki çocuklarda görülen yaygın çürüklere biberon çürüğü adı verilir.
Daimi dişlerin çiğneyici yüzeylerindeki derin ve çürümeye meyilli fissürleri (olukları) kapatıp, bakterilerin buraya ulaşmasına izin vermeyen ve böylece çürüğü önleyen akışkan bir dolgu maddesidir. Fissür örtücü uygulamaları 6 ayda bir kontrol edilmelidir.
Çocukluk çağında çok sık karşılaşılan önemli sorunlardan biri de travmatik yaralanmalardır. Hastanın yaşı, yaralanmanın derecesi, bölgesi, ilgilendirdiği dokular ve hastanın genel durumu dikkate alınarak tedavi yapılır.
Erken süt dişi kayıplarında, alttan gelecek olan daimi dişin yerini korumak amacıyla yer tutucu olarak adlandırılan apareyler kullanılır. Yer tutucular, komşu dişlerin çekim boşluğuna hareket etmelerini ve bu yolla daimi dişin ya gömük kalmasını yada farklı yerden çıkmasını, dolayısıyla ileride ortodontik bozukluk oluşmasını önlemeye yarayan apareylerdir. Diş hekimi ile uyumlu olan çocukların tedavileri klinik koşullarda, zihinsel engelli veya anksiyeteli çocukların tedavisi ise sedasyon uygulanarak ya da genel anestezi altında yapılmaktadır.
Bebek 6-8 aylıkken (yani ilk dişler ağızda göründüğünde) ağız bakımı başlamalıdır. Sabah kahvaltı sonrası ve gece yatmadan önce dişleri temiz bir tülbent veya sargı bezini ıslatarak temizlemek önerilmektedir. Diş fırçası kullanımına ise çocuğun arka süt azı dişlerinin çıkması ile (yaklaşık 2.5-3 yaşında) başlanması tavsiye edilmektedir.
Bebeklerde ilk süt dişi çıktığı andan itibaren fırçalama yapılmalıdır. Arka bölgedeki dişler çıkıncaya kadar fırçalama için en uygun araç eczanelerde kolaylıkla bulabileceğiniz parmak fırçalardır. Sonrasında ise çocuğun yaşına uygun bir diş fırçası ile bu işleme devam edilmelidir. Biri akşam yatmadan önce olmak şartıyla günde en az 2 kez dişler fırçalanmalıdır. 0-3 yaş arası dönemde fluorid içermeyen diş macunları kullanılması daha uygundur. 3 yaşından sonra ise fluorid içeren çocuk macunlarının tercih edilmesi diş çürüğünden korunmak için daha etkilidir.
Ilk sütü dişi çıktığı andan itibaren bebeklerin diş hekimine getirilmeleri uygundur. Çünkü önemli olan diş sorunlarının oluşmadan kontrol altına alınmasıdır. Bunun için bebeklerde ağız bakımı, beslenmenin çürük oluşumu üzerindeki etkileri gibi pek çok konuda ailelerin bilgilendirilmeleri gerekmektedir. Bu kontroller 6 ayda bir tekrar edilmelidir.
3 yaşından sonra yüzeyel fluorid uygulaması ile koruyucu tedaviler başlatılmalıdır. Koruyucu etkinin idamesi için fluorid uygulaması 14-15 yaşına kadar 6 ayda bir tekrar edilmelidir. Fluorid uygulamasına ek olarak, 6 yaşından sonra daimi azı dişlerinin sürmesini takiben fissür örtücü uygulamaları yapılmalıdır. Bu işlem daimi azı dişlerinin çiğneme yüzeylerinde bulunan ve çürüğün en sık olarak başladığı alan olan fissürlerin örtülmesi işlemidir. Böylece fırçanın temizleyemediği bu derin fissürlerde başlayabilecek çürükler önlenmiş olur.
Süt dişleri daimi dişler kadar önemlidir.
Çürük süt dişleri ağrıları yüzünden çocukların yemek yeme, konsantre olma, uyuma gibi pekçok günlük faaliyetleri olumsuz etkilenebilmektedir.
Tedavi edilmemiş çürük süt dişlerine bağlı oluşabilecek iltihabi durumlar nedeniyle genel sağlığı etkileyebilecek enfeksiyon hastalıkları gelişebilir.
Süt dişleri daimi dişlerin rehberidir. Düşme vaktinden erken kaybedilen ya da çekilen süt dişleri daimi dişlerde çapraşıklık ya da gömük kalma gibi sorunlara yol açabilmektedir.
Çocuklarda yetişkinlerden farklı yöntemler kullanılsa da hemen hemen aynı tedaviler uygulanabilmektedir. Çocuklarda yapılan; süt dişi dolguları, süt dişi kanal tedavileri, süt dişi amputasyonları, süt dişi çekimleri, koruyucu fissür örtücüler, koruyucu yüzeyel fluorid uygulamaları, yer tutucular ve diştaşı temizliği gibi birçok tedavi şekli mevcuttur.
Genel anestezi; koltukta tedaviye izin vermeyen, korku ve endişesi fazla olan ya da koltukta tedavi olamayacak kadar küçük yaşta olan çocuklarda uygulanabilir. Ayrıca büyük cerrahi girişimler ve zihinsel engelli hastaların diş tedavilerinin yapılabilmesi için de başvurulabilecek bir yöntemdir.
Türkiye’de kendi ülkenizde gibi hissetmeniz için gerekli tüm rahatlığı ve konforu sağlıyoruz.