DİŞ ÇEKİMİ

Diş çekimi; diş çürükleri yada diş eti hastalıkları nedeniyle ağızda tutulması mümkün olmayan yada önerilmeyen dişlerin elevatör ve davye adı verilen en aletkeri vasıtası ile ittirilerek yerinden hareketlendirilmesi ve çıkarılması işlemidir.

Dişler, çene kemiğine sharpey lifleri adı verilen, periodontal ligament uzantıları olan ince bağlar ile tutunur ve direk olarak çene kemiği ile bitişik değildir.

Bu nedenle dişin çıkartılması gerektiği olgularda, dişler yuvasında ittirilip döndürülerek hareketlendirilir. Bu sayede bu ince lifler kopar ve dişin bir pens ile tutulup çekilerek yuvasından dışarı doğru çıkması mümkün olur.

Dişler, açık (basit) ve kapalı (cerrahi) olmak üzere iki farklı teknikle çekilir.

Basit Diş Çekimi

Basit diş çekimi olarakta adlandırılan kapalı çekim genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir ve ağrısızdır. İşlem aşamaları ise şu şekilde sıralanabilir:

-Dişin yada bölgenin uyuşturulması: Üst çene dişleri ile alt çene ön tarafta yer alan dişler, diş köklerine yakın noktalardan yapılan anestezi ile lokal olarak uyuşturulur. Alt çene azı diş çekimi esnasında ise alt çenenin yarısı yani dişin bulunduğu taraf komple uyuşturulur.

-Diş etinin gevşetilmesi: Uyuşukluk sağlandıktan sonra dişi çevreleyen yapışık diş eti dokusu bir elevatör yardımı ile gevşetilerek diş ile olan yapışıklığı ortadan kaldırılır.

-Dişin hareketlendirilmesi: Dişe uygun olan bir davye ile diş kavranır ve ileri geri yavaşça ittirilerek hareketlendirilir. Bu sayede hem diş ile kemik arasında olan bağlar koparak diş gevşer, hemde dişin çevresindeki kemiğin esneyerek genişlemesi sağlanır.

-Dişin çıkartılması: Artık çene kemiği ile hiç bir bağı kalmayan diş, karşı çene yönünde çekilerek yuvasından çıkartılır. Çekim bölgesine bir spanç yada pamuk yerleştirilerek kanama kontrolü sağlanır.

Cerrahi Diş Çekimi

Cerrahi diş çekimi, dişin kapalı teknikle çıkarılmasının mümkün olmadığı durumlarda uygulanan,  dişe ulaşmak için diş etinin kesilerek açılmasını ve diş üzerindeki kemiğin kaldırılarak çıkarılmasını içeren bir prosedürdür. Cerrahi çekimi gerektiren bazı durumlar şunlardır:

• Anormal kök yapısına sahip dişler (dileserasyon v.b.)
• Hipersementoze dişler
• Çene kemiğine yapışık (ankiloze) dişler
• Çene kemiğine gömülü yada yarı gömülü vaziyette bulunan dişler
• Daha önceki diş çekimlerinden kalan lezyonlu kırık kökler
• Enfekte olmayan ancak üzerine protez yapıldığı zaman problem çıkarabilecek olan kırık kök parçaları

Cerrahi Diş Çekimi Nasıl Yapılır ?

-Flap kaldırılması: Ağız içerisinde görünmeyen diş / kök yüzeyi ulaşmak için diş eti bir miktar kesilerek, dişin bulunduğu bölgedeki kemik yüzeyine ulaşılır.

-Kemik kaldırılması: Diş etinin altında bulunan kemik dokusu bir miktar kaldırılarak bir pencere oluşturulur ve bu pencereden diş kök yüzeyine ulaşılır.

-Dişin çıkarılması: Dişi çevreleyen kemik yeterince uzaklaştırıldığında, dişin çıkarılmasına engel herhangi bir doku kalmaz ve diş hareketlendirilerek çıkartılır. Bazı durumlarda, çok miktarda kemik dokusu kaldırmamak amacıyla dişin bir kaç parçaya bölünerek çıkarılması düşünülebilir.

-Yaranın kapatılması: Cerrahi diş çekimi esnasında açılan diş eti flebi tekrar açılan bölgeye doğru kapatılarak, dikilir ve bölgeye bir spanç (pamuk) yerleştirilerek hastadan ısırması istenerek operasyon sonlandırılır.

Kırık (Kök) Diş Çekimi

Bazen basit diş çekimi esnasında çok ince veya eğri kökler kırılarak çene kemiği içerisinde kalabilir. Derinde kalan kırık kök diş çekimi şu şekilde yapılır:

-Alveol kemiğinde gümülü kalan kırık kök hizasına gelen kısımda diş eti flebi kaldırılarak alttaki kemiğe ulaşılır.

-Kök hizasındaki kemik dokusu uzaklaştırılarak diş köküne ulaşılır.

-Kökler genellikle kolay kareket edebilecek şekilde serbesttir. Bir elevatör yardımıyla itilerek çıkartılır.

Kırık Kök Parçaları Ne zaman Çıkrılmadan Bırakılabilir?

Kırık kök parçasının çıkarılması için aşırı miktarda kemik dokusu kaldırılması gereken durumlarda kar/zarar değerlendirmesi yapılır ve enfekte olmayan bu kök parçaları şu durumlarda çıkartılmadan bırakılabilir:

• Kırılan kök parçası enfekte olmamalıdır.
• Radyografide kök çevresinde enfeksiyon belirtisi olan radyolüsent görüntü olmamalıdır.
• Kök parçası 5mmden büyük olmamalıdır. Büyük kökler, eksik diş bölgesine ileride yapılan protezin baskısı ile sürmeye çalışabilir ve ileride çıkartılması protezin tutuculuğu üzerinde negatif etkiye neden olabilir.

Komplikasyonlu Diş Çekimi

Komplikasyonlu diş çekimi; basit teknikle çekimi mümkün olmayan diş ve diş köklerinin cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Bu terim genellikle dişin kronunun tamamen harabiyete uğradığı ve ağızda dişi tutacak sağlam bir diş dokusu bulunmadığı diş köklerinin çıkarılmasını tanımlamak için kullanılmaktadır. Bazen normalden fazla sayıda yada eğri köklere sahip olan dişlerin de bir kaç parçaya ayrılarak çıkartılması gerekebilir.

Diş Çekimi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Diş çekiminden sonraki ilk bir kaç saat, tercien uyuşukluk geçene kadar birşeyler yiyip içmeyiniz.
• Doktorunuzun yerleştirmiş olduğu tamponu 20 dakika boyunca sıkıca ısırarak tutun.
• Takip eden ilk 24 saat içerisinde fiziksel aktivitelerden uzak durun. Kanamanın tekrar başlamasını engellemek için tükürmeyin ve ağzınızı çalkalamayın.
• Çekimden sonra başınızın altına iki adet yastık koyarak dinlenin. Başı yukarda tutmak kanamayı azaltmaya yardımcı olur.
• En az bir gün sigara kullanmayın.